Het carnaval van het Zijn, Handboek ‘Patafysica
‘Ik zit ff te bladeren. Nu reeds: een meesterwerk!!!!!!! Ver-bijs-te-rend. Ik bladerde nog ff verder. Het is briljant! En zoooo goed geschreven!!!! Het is precies de sensatie die ik van dit boek verwachtte! merdre nog aan toe. En ge-wel-dig geïlllustreerd!!!!’ Atte Jongstra, augustus 2024
‘Dit prachtboek van Matthijs van Boxsel is een boek waar je maar weinig woorden aan kunt vuil maken. Het weegt zo’n twee kilo en bevat ruim 500 pagina’s. Afgelopen zondag heb ik het tot mijn grote vreugd cadeau gekregen en sindsdien hebben Lola en ik op de bank carnaval gevierd. Doe dat ook. Je hoeft er niet eens voor naar het zuiden, en de hele wereld staat in no time op zijn kop. Lang leve de patafysica! Niet ín de pot pissen, ook niet ernaast maar dwars er overheen! Op die manier wordt het leven soms een feest, en dat is patafysisch bezien best vaak.’ Charlotte Mutsaers, 7-10-2024
‘Hopelijk verspreidt je boek zich als een olievlek met honderd smeltkleuren.’ Hedda Martens, oktober 2024
‘Fantastisch boek, heb er voorwaar van genoten!’ Benny Madalijns, oktober 2024
‘Ik heb Het Carnaval van het Zijn met (on)uitsprekelijk genot gelezen, ik ben nog niet helemaal mezelf na van alles wat er over me heen gekomen is. Ik vind dat je zo snel mogelijk een eredoctoraat moet krijgen, mocht dat verenigbaar zijn met de status van ‘patafysicus.’ Frans de Valk, Oktober 2024
‘In dit fascinerende en ontregelende boek vertelt schrijver Matthijs van Boxsel over deze vrolijke wetenschap, die gebieden verkent die de reguliere wetenschap links laat liggen.’ Filosofie Magazine
De Topografie van de Domheid
‘Matthijs van Boxsel laat de kracht van domheid zien in zijn schitterende topografie’ ★★★★★ Marcel Hulspas in de Volkskrant 12 mei 2021
Wow, wat een briljant boek! Wijsneuzerige wijsgerigheden. Ik heb er enorm van genoten. Erudiet, humorvol, ik ben onder de indruk. Smaakvol vormgegeven ook. […] Ik ga de vorige delen ook aanschaffen! Dit was een waar genot! Fred Baggen maart 2021
‘Nu is er de Topografie van de domheid met ‘spreekwoordelijke domoorden’ in Europa, waar volgens de overlevering de domheid welig tiert en bespot wordt. Van Boxsel maakt ook van deze missie een prachtuitgave, met kaarten,
illustraties en anekdotiek.’ Dirk Leyman in De Morgen 8 mei 2021 ‘Deze vier nieuwe boeken zijn meer dan de moeite waard.’ 
‘Wat is De Topografie van de Domheid na de vorige drie delen over domheid opnieuw een wijs boek!’ Adri Altink in Literair Nederland
‘Met ironische humor en nutteloze eruditie borduurt van Boxsel voort op zijn levensmissie om enige orde aan te brengen in de domheid.’ Daan Schneider in de VPRO-gids
‘In De Topografie van de Domheid neemt Van Boxsel een vrolijk woeste duik in de grote hoeveelheid volksverhalen die Nederland rijks iss en serveert zijn lezers een smakelijke selectie hieruit. [] Al verhalend en associerend stuit hij op boeiende inzichten die ons iets vertellen over het huidige tijdsgewricht.’ Kirsten van Santen in Leeuwarder Courant
Het is weer een prachtige uitgave geworden, vol met beeldmateriaal, fascinerende wetenswaardigheden en bovendien op voortreffelijke wijze uitgegeven door Querido. Wat een boeiend en uniek boek is het weer geworden. Een boek dat je regelmatig wilt openslaan om in te bladeren en een stuk te lezen.” ***** Allesoverboekenenschrijvers.nl
Domheid als methode
‘De maatschappij maakt gebruik van de domheid om de burger te knechten, maar het individu kan van diezelfde domheid gebruikmaken om zich te bevrijden, vormt het kernbetoog van Van Boxsel, maar eenvoudig is dit niet, zoals uit de vele voorbeelden mag blijken. Toch laat Van Boxsel de moed niet zakken, finaal dient een zekere roekeloosheid aanvaard te worden en het besef dat het systeem zich ook blijft aanpassen, waardoor een zeker bewustzijn en de wil om voluit te gaan noodzakelijk is. Wie Peter Sloterdijks Kritiek van de Cynische Rede kent, zal in dit essay van Van Boxsel geregeld echo`s horen van Sloterdijks loflied op de Griekse Kynici. Van Boxsel blijft echter (en gelukkig) veel lichtvoetiger in zijn betoog, wat zijn stellingen ten goede komt. Daarnaast vormt dit essay ook een welkome aanvulling op zijn encyclopedisch werk, net doordat het een heel specifiek uitgangspunt inneemt en zo de algemene these bevattelijk en helder maakt. Het essay Domheid als Methode vormt dan ook hopelijk een eerste aanzet tot meer korte reflecties op van Boxsels overkoepelende idee van de domheid.’ Jurgen Boel, Enola.be 6 oktober 2017 http://www.enola.be/meer/boeken/28623:matthijs-van-boxsel–domheid-als-methode
‘Een juweeltje.’ Sofie Vandamme (Studium Generale Gent)
‘Met speels gemak springt hij van grote vraagstukken naar actuele gebeurtenissen, om te eindigen met verrassende alternatieven voor onze domheid.’ Dirk Pauwels
De pers over De draagbare Encyclopedie van de Domheid
‘Een fascinerende, komische en soms hartverwarmende verzameling kennis. […] Door zijn enthousiasmerende manier van schrijven ben je geneigd Van Boxsel al gelijk te geven voor hij het verdiend heeft. […] Matthijs van Boxsel beleeft genot aan al de “nutteloze eruditie” in zijn Encyclopedie van de Domheid. De paradox is dat al die eruditie helemaal geen nutteloze uitwerking heeft. Het is zelfs alsof je greep
hebt gekregen op alles.’ Carel Peeters in Vrij Nederland, januari 2016
‘Duizelingwekkend is het aantal in deze compilatie beschreven “domdaden”. Naadloos gaan eruditie en ironie in elkaar over.’ Elsbeth Etty in NRC-Handelsblad, januari 2016
‘Draaglijk, ondraaglijk, maar in ieder geval monumentaal en encyclopedisch. Lees het!’ Ludo Diels in Chapeau, mei 2016
‘De domheid mag zo langzamerhand het levenswerk van van Boxsel heten en zijn De draagbare encyclopedie van de domheid verhoudt zich tot de geplande zevendelige reeks (naast de topografie staan kerk, sport, seks, economie en esthetiek nog op de agenda) zoals David Hume`s A Treatise Of Human Nature zich verhoudt tot An Enquiry Concerning Human Understanding. De kerngedachten van het ene worden gebald en helder weergegeven in het andere, maar de veelvraat kiest voor het uitvoerigere werk. Al was het maar vanuit het idee dat meer ook altijd tot een beter begrip leidt (en zo opnieuw de stelling van van Boxsel bevestigt). Wie wenst, kan nog steeds de eerdere delen van de Encyclopedie van de domheid mits enig speuren vinden (de delen in eigen beheer schreeuwen om een herdruk) en daarnaast hopen op een publicatie van de geplande delen. In afwachting daarvan is deze draagbare domheid een aangename compagnon, die u al dan niet wijzer maken zal.’ Jurgen Boel op Enola, januari 2017 : http://www.enola.be/meer/boeken/27787:matthijs-van-boxsel–de-draagbare-encyclopedie-van-de-domheid
De pers over De Encyclopedie van de Domheid:
Als er één uitgave in aanmerking komt voor onsterfelijkheid en onuitputtelijkheid, dan is het wel De Encyclopedie van de Domheid. Aan domheid is nooit gebrek.
Vrij Nederland 19 april 1986
De verschenen delen geven blijk van juist die eruditie en fantasie die nodig zijn om een grappige gedachte tot hoogtepunt van cultuurgeschiedschrijving te maken. Raad voor de Kunst 1987
Zijn onderwerp is onuitputtelijk en, behalve dat, behept met een nihilistische elegantie. Hij heeft een grap van zijn noodlot gemaakt. Martin Bril en Dirk van Weelden in Arbeidsvitaminen (1987)
***
Een echte geleerde universiteit zou Van Boxsel een leerstoel moeten aanbieden. Domheid zou onderdeel van ieders curriculum moeten zijn. Mits gedoceerd door Van Boxsel. Ed Schilders in Volkskrant 1999
Een bizar, uiterst creatief, erudiet, heerlijk, ontregelend, hilarisch en verbijsterd boek Atte Jongstra in NRC Handelsblad 1999
Vergeef het me, maar dit kloeke boek maakt in mij een onbedwingbare lust tot citeren wakker. Ed van Eeden in Het Parool 1999
Een opgewekt en aanstekelijk boek […] een ideaal “Konversationslexikon”. M. Februari in Vrij Nederland 1999
Wie van Boxsels encyclopedische wereld binnengaat, weet zich verzekerd van een risico: het risico dat hij de kluts kwijtraakt en verontrustend meer bewijzen vindt van zijn eigen domheid dan hem lief is. En een boek dat verontrust, dat is toch zonder meer een boek dat de moeite waard is. Mirjam van Hengel in Het Financieele Dagblad 1999
Ein ebenso gelehrtes wie launiges, bizarres Buch, eine Sammlung spitzfindiger Essays, welthaftig und reich an kuriosen Details. Eine radikale Vernunftkritik, die endlich sagt, was nimand sieht – dass auch der grosse Löwe doch bloss aus kleinverdautem Hammel besteht Vogue 2001
Spitzfindigkeiten und historische Skurrilitäten aus dem Idiotien-Labyrinth hat der fidele Holländer in seiner gerade publizierten ‘Enzyklopädie der Dummheit’ zusammengetragen. In dem schlau-bizarren Buch zitiert er munter Geistesgrössen von Kierkegaard bis Montaigne neben fabelhaften Tölpeln wie Pinocchio und Till Eulenspiegel […] Als kleinen Randgag liess er ein paar Exemplare in Eselshaut binden.
Focus 23 april 2001
Kein dickleibiges Kompendium vertrockneter Gelehrsamkeit, kein Herbarium menschlicher Tölpelhaftigkeit […] sondern ein ebenso kluger wie schlanker Essay, der seine Ausstellungsstücke für den Beweis der These nutzt, Kultur sei nichts anderes als ‘das Ergebnis einer Reihe von mehr oder weniger missratenen Versuchen, mit der Dummheit ins reine zu kommen’. Mit spielerischer Lust wühlt van Boxsel in der Kleiderkammern der abendländischen Kulturgeschichte Lesart 2001
Dem staunenden Leser offenbart sich dabei ein ganzer Kosmos brillanter Geistesblitze und unvergesslicher Apercus, die ihm nicht nur die eigene Intelligenz, sondern gar allzu oft auch die eigene Dummheit mit einem ironischen Augenzwinken vor Augen führen. Business Bestseller 2001
Einen ebenso vergnüglichen wie geistvollen Streifzug durch die Welt der Torheiten, Irrtümer, Dummheiten und Narreteien. Bild ‘Buchtipp’ 28 maart 2001
An illustrated hodgepodge of ruminations, anecdotes, aphorisms and esoterica, the book attacks its subject obliquely, spinning a theory of stupidity while cataloging its sightings. Of stupidity’s commentators past and present, Mr. Van Boxsel stands out for his exalted view of the phenomenon. The New York Times 5 juli 2003
Clever, riotously comical and fantastically provocative […] a classic
Scotland on Sunday
This satirical exploration of the lineaments of human folly is a fascinating and slightly deranged work that would have Pope and Swift sucking happily from their punch bowls Literary Review august 2003
No one is intelligent enough to comprehend the depths of their own stupidity, states Matthijs van Boxsel in this engagingly eccentric history. […] Fairy tales, science fiction, even garden history are haphazardly drawn together in this slightly surreal, often exasperating but consistently enjoyable view of the history of civilisation The Guardian October 9, 2004
[A] weirdly wonderful compilation . . . The Observer 2003
I picked it up anticipating either a compilation—a sort of Encyclopedia Stupidica—or bathroom-reading entertainment like The Darwin Awards. It is that, but the Encyclopedia is also something much odder. You will not be reading it in a bathroom, either… unless that bathroom is Italo Calvino’s. Paul Collins in The Believer oktober 2003
A warming, enlightening and invigorating read […] this book is shot through with wit on every page Manchester Evening News
Some may not need this; for everyone else it’s essential. Tatler
An intelligent encyclopaedia [compiled] from the world of art, fairy tales, history, poetry, maths, science and general knowledge […] a stupendously thrilling read The Good Book Guide
Un tableau original de la stupidité à travers les âges Le Monde, 14 september 2007
La magistrale Encyclopédie de la Stupidité maintenant disponible en francais. […] D¹abord ‘manière festive pour l¹encyclopédie de présenter son propre fiasco’, elle s¹avère aussi un extraordinaire voyage dans l¹histoire de l¹homme et de sa pensée. […] Van Boxsel est à son top dans le champ politique La Presse, Canada, 21 oktober 2007
Livre de coeur
France 2 (televisie), oktober 2007
‘On ne saurait trop recommander l’ouvrage à l’attention des membres du Collège [de ’Pataphysique]; il ne traite pas seulement d’un sujet pataphysique, mais en traite pataphysiquement.’ Le Correspondancier du Collège de ’Pataphysique, no. 3, 21 pédale 135 EP
Magnificent and original El Pais (Montevideo)
Het verbazingwekkende aan mensen […] is niet hun potentiële verstandigheid of wijsheid – het is de reële domheid. […] De diepste blik in een bodemloos glas verschaft ons echter De Encyclopedie van de Domheid (Matthijs van Boxsel, 1999); daarin kunnen we ons pas echt verbazen over dit fascinerende aspect van het menselijk bestaan. Dit boek toont de ongelovige twijfelaar de creativiteit, duurzaamheid en hardnekkigheid van de domheid, en ook haar buitensporigheid, mocht daarover nog twijfel bestaan. Wilhelm Schmid in Filosofie Magazine, maart 2004
Spannender dan menig roman. Chris Kang in China Reading Weekly, 2012
***
De pers over Morosofie
Zijn stijl is helder, scherpzinnig en paradoxaal. Ik hoop vurig op meer delen
Tom van Deel in Trouw
Een nieuw deel in de steeds indrukwekkender wordende reeks van grote en kleine werken die Van Boxsel vanaf 1986 gepubliceerd heeft onder de verzamelnaam De Encyclopedie van de Domheid. Morosofie is niets minder dan een Lof der dwaasheid Ed Schilders in de Volkskrant
Überaus interessant. Erst wenn es van Boxsel gelingen sollte, aus der Morosophie eine internationale Wissenschaft zu machen, erst dann wird man erfahren, ob Niederländer wirklich so einmalig auf der Welt sind – und ob im Paradies doch Holländisch gesprochen wird. Siggi Weidemann in de Süddeutsche Zeitung
Van Boxsel bewaart zijn goede humeur en daarmee maakt hij zijn boek, behalve een serieuze catalogus van de domste ideeën uit het Nederland van de vorige eeuw, tot een verrukkelijke leeservaring. Een goed boek is niet na te vertellen. Korter en beter dan hij het doet, kan niet. H. Brandt Corstius in NRC Handelsblad
zie ook: http://vorige.nrc.nl/krant/article1536480.ece
De betrokkenheid bij zijn onderwerp dwingt bewondering af. Het genot dat Van Boxsel beleeft aan de nutteloze eruditie slaat moeiteloos op je over. Annemiek Neefjes in Vrij Nederland
Dat de domheid een ongekende en vaak schromelijk miskende kracht bezit, heeft Van Boxsel al zeer welsprekend verwoord in een eerder werk, De encyclopedie van de domheid, dat in wezen de inleiding vormde op deze Morosofie. […] De bibliotheek van de domheid die Van Boxsel gedurende vele jaren heeft opgebouwd, is werkelijk uniek en dankzij zijn schitterende stijl is een wandeling door deze verzameling een groot genoegen. Het is een uniek boekwerk geworden, een must voor iedere skepticus. Marcel Hulspas in Skepter 14(3), september 2001
****
De pers over Deskundologie of Domheid als Levenskunst:
‘Het beste is de encyclopedie op die momenten dat de dwaasheden een welhaast surrealistisch niveau bereiken. […] Deze encyclopedie-in-wording kan zo langzamerhand wedijveren met Gsellmanns fantastische Wereldmachine.’- Thomas van den Bergh in Elsevier, 27 mei 2006
‘De Deskundologen waren in de eerste plaats doeners en makers, Van Boxsel is in de eerste plaats een schrijver. De happenings van weleer zijn bij hem literatuur geworden […] bij Van Boxsel zit de ernst in zijn monomanie en in de toewijding waarmee alle domheid in kaart wordt gebracht […] [Hij] benadrukt zo het in zichzelf besloten, bizarre, originele en lichtelijk geschifte karakter van de hele onderneming […] het perspectief begint te kantelen en voor je er erg in hebt krijgt de wereld een verbluffend, alleen maar dom te noemen aanschijn, dat behalve een eigen vermakelijkheid ook een geheel eigen urgentie met zich meebrengt.’ Arnold Heumakers in NRC Handelsblad 9 juni 2006 (De beste boeken van week 23)
zie ook: http://nrcboeken.vorige.nrc.nl/recensie/schaf-nooit-de-domheid-af
‘Matthijs van Boxsel, auteur van de briljante, almaar uitdijende Encyclopedie van de Domheid, werkt gestaag voort. […]Weer een eigenzinnige, fraai uitgegeven mengeling van anekdotes en theorieën.’ Jos Bloemklok in Het Parool, 17 juni 2006
‘Van Boxsel neemt het principieel serieus. Dat maakt hem zo geschikt als gids in dit kameleontische rariteitenkabinet; hij gelooft in wonderen en is zich bewust van de reikwijdte van de domheid. […] een uitermate rijk en verrassend onderszoekscentrum.’ Jacq Vogelaar in De Groene Amsterdammer, 4 augustus 2006
zie ook: http://www.groene.nl/artikel/een-nutteloze-onderneming
‘Dat is het aangename en tegelijk verwarrende van dit boek, de lezer kan er zoveel andere boeken bij betrekken dat uiteindelijk een hele bibliotheek niet meer volstaat. Grensverleggende holistische klassiekers als De toekomst van het verleden of Een beknopte geschiedenis van alles verbleken bij Van Boxsels Encyclopedie.’ Jef Coeck in Knack, 9 augustus 2006
‘Met een bizarre combinatie van dodelijke ernst en gloedvol nihilisme brengt Matthijs van Boxsel in Deskundologie, deel zes van zijn Encyclopedie van de Domheid, de domheid als levenskunst voor het voetlicht. […] Het heeft evenveel te maken met literatuur, geschiedschrijving en wetenschap, als met filosofie, er is zelfs enige verwantschap met het oeuvre van een conceptueel kunstenaar.’ Toon Horsten in De standaard, 25 augustus 2006
‘Van Boxsel moet de domheidsdetector hebben ontdekt, want hij waart door de wereld met een feilloos gevoel om overal de domheid op te sporen.’ Filosofie Magazine, augustus 2006
Deskundologie is leuker en boeiender dan menige roman.’ Brabants Dagblad, 27 juni 2006
Opgenomen in de lijst van de ‘Boeken van het jaar 2006’ de Volkskrant
***
De pers over Domheid voor beginners
‘Behartenswaardig tractaat’ – De Volkskrant 13-11-09
‘Het boek staat vol illustraties en plaatjes die de tekst verduidelijken en de heldere schrijfstijl maakt het boekje een plezier om te lezen.’ – FOK.nl 25-11-09
‘Een klein zakbijbeltje’ – De Papieren Man 21-12-09
‘Een kleinood’ – De Morgen 16-12-09
Hoe langer ik er over nadenk hoe meer ik begin te malen. Daarom houd ik dit soort gevaarlijke boeken dus maar beter een beetje op afstand. Liever dom dan gek. Guus Middag in NRC-Boeken 19 februari 2010
***
De pers over de lezingen:
‘Het hoogtepunt van het weekend was de lezing van Matthijs van Boxsel. […] Van Boxsel, die al jaren aan zijn De Encyclopedie van de Domheid werkt, betoogde op briljante wijze dat de domheid het fundament is van onze beschaving. Met behulp van de kikkers uit een fabel van La Fontaine, Kant, Mandevilles The fable of the Bees, Pinokkio en lichtbeelden van oude prenten en vorstenhuizen, maakte hij zijn ideeën aanschouwelijk.’ NRC Handelsblad 26 januari 1998
‘Het was een vernuftige schakeling van toespraak, fabels, legenden, geschiedschrijving en plaatjes waarmee een idee uitgedragen wordt: de melange van de kunst. En nog grappig ook.’ Trouw 26 januari 1998
‘Waren twee uur eerder waarheden nog zekerheden en zekerheden nog waarheden, nu is alles anders. De fundamenten van waaruit wij denken, de kapstokken van ons bestaan, zijn verdwenen. Weggeslagen door de nieuwe waarheid: domheid. […]Zijn verhaal is een levensvisie geworden, doorspekt met anekdotes en alternatieve wijsheden.’ Algemeen Dagblad 31 oktober 1998
‘Goed bezocht was op dat moment de Filosofenestafette, waar Matthijs van Boxsel, auteur van De Encyclopedie van de Domheid, excelleerde met gedreven betogen over de domheid in al zijn facetten.’ VPRO-Gids januari 2004
Zijn voordracht over het Derde Halfrond van de Geest en de atlas van de stupiditeit was effectief entertainment. Hans Beerekamp in Mister Motley 11 april 2013